Van Cusamus en de wens om "Heimat" weer te zien!

"Camper, kachel, Matterhorn, beschadigd gehoor, gevonden ID-kaart, punkhaar, dakdekker, hondentrainer, 78 jaar..."
De oude man op het terras (ja, hij zit weer in zijn hoekje) loopt leeg wanneer ik noodgedwongen bij hem aanschuif omdat een zojuist gearriveerde motorclub uit Engeland met de overige vrije stoelen het hele terras verbouwt. Hij laat een alcoholvrij biertje komen, maar laat het lange tijd onaangeroerd, want hij is druk. Druk met praten tegen mij. En ik luister, doe moeite hem te verstaan. Maar het zijn slechts flarden die ik opvang uit een levensverhaal dat in een stroom van woorden en klanken verteld wordt. Daar waar ik hem kan volgen knik ik begrijpend en kom zelfs af en toe tot een instemmend "Ja". Ik ben duidelijk het klankbord van zijn eenzaamheid en met zijn scherpe blik houdt hij mijn aandacht gevangen en verzuim ik aan mijn steeds lauwere "halb trocken" te nippen. Het gedwongen op moeten geven van zijn werk door een noodlottig ongeval, het overlijden van zijn vrouw nog maar kort geleden en het leven dat hij nu leidt in een camper als huis, alles passeert in de korte tijd die mij rest tot het avondeten. "Onderneem alles als je jong bent, voordat je het weet ben je oud en gebrekkig. En vaak ook arm", voegde hij er fijntjes aan toe. Voor het eerst zie ik zijn blik wegdraaien naar de glimmende motoren die voor het terras geparkeerd staan. Ooit had ik een BSA, het beste van het beste. Maar mijn vrouw vond het motorrijden te gevaarlijk en moest ik hem weer verkopen". Het moment dat ik afscheid van hem nam zal wat onbeholpen zijn overgekomen, maar ik moet dit kruispunt van levenswegen verlaten en weer mijn eigen richting gaan. De vrouwtjes op het bankje op het plein (het zijn er inmiddels 5) smoezen de koppen bij elkaar en knikken mij begrijpend aan. Zij kennen hun pappenheimers...
De ochtend gaat veelbelovend van start met plekken blauw in de lucht en zonnige momenten die het relief en de dynamiek terugbrengen in het landschap. Achter Kinheim klim ik (in de auto) omhoog en rij ik temidden van de wijngaarden die frisgroen afsteken tegen de donkere, beboste heuvels aan de overzijde van het dal. Het fascinerend spel van groen dat oplicht en langzaam weer uitdooft bereikt voor mij een hoogtepunt wanneer ik de auto parkeer aan de zijkant van de weg ter hoogte van een bankje vanwaar zich een schitterend panorama ontvouwt. Ik "hang" boven de rivier en de stadjes onder mij. Met 1 arm om de leuning van het bankje geklemd, fotografeer ik met de vrije hand in panorama en 3D, in de verwachting dat dit nooit goed in beeld te vangen is.
In Bernkastel-Kues maak ik kennis met de beroemste inwoner van deze dubbelstad, geleerde, kardinaal en bisschop Nikolaus von Kues, kortweg Cusanus genoemd. In zijn geboortestad stichtte hij in het begin van de 13e eeuw een armenhospitaal voor 33 mannen uit alle standen. Dit getal was niet toevallig gekozen, want het is de leeftijd waarop Christus werd gekruisigd. De kapel vormt het middelpunt van het door de eeuwen ongeschonden complex en heeft een bijzonder vorm. Een slanke, achthoekige middenzuil die bovenin uitwaaiert in 12 gotische ribben draagt het gewelf, uitdrukking gevend aan de cusanische gedachte van de "allesomvattende eenheid". Gewapend met deze kennis bewonder ik de kunstschatten van deze bijzondere kapel waar -onder een messing plaat- het hart van de stichter begraven ligt. Een fresco met het Laatste Oordeel, een 15e-eeuws drieluik waarop Christus staat afgebeeld, die de doornenkroon krijgt opgezet (met Cusanus knielend voor het kruis) en schitterende koorbanken uit de 18e eeuw. Ik onderga deze kunst in de absolute stilte van het moment. Zonlicht valt door de ramen en omfloerst de contouren. Met techniek uit de 21e eeuw probeer ik dat moment vast te houden...
Een groter contrast met het drukke Bernkastel is welhaast niet mogelijk. Een niet-aflatende stroom stroom toeristen perst zich door het dal en de smalle straatjes van het centrum, klaar voor een overdosis vakwerkhuisjes. Ik wil hier weg, even niet klimmen en dalen. Op zoek naar openheid en ruimte. En die vind ik op het uitgestrekte hoogland van de Hunsrueck, een gebied van glooiende weilanden en bossen. Een verlaten streek met een geruststellende, lage horizon. Hier geen wijnbouw meer, maar vee en golvend graan. En kilometers bos, een streek met nauwelijks bewoners en verkeersborden. Langzaam keert de rust in mij terug en herken ik de sfeer die zo eigen was aan het Duitse epos "Heimat" dat zich afspeelt in deze streek. De serie toch maar weer eens bekijken als ik terug ben!